De wielersport en alles wat hier mee samenhangt is belangrijk voor de stad Utrecht. SportUtrecht is het hiermee roerend eens en zet er regelmatig nog een ‘’fietstandje’’ bij. Zo is ‘team Fiets’ van SportUtrecht samen met Veilig Verkeer Nederland onder andere verantwoordelijk voor de Verkeersexamens in de stad. Nander Zuidema is projectcoördinator scholen en wijken en weet van de hoed en de rand.
Fietsende schooljeugd doet het goed, maar ……
‘’We zijn er trots op dat onze aanpak in Utrecht zo goed aanslaat, maar we ervaren nu toch ook een kleine neerwaartse trend. En dat is een zorgelijke constatering. Want wie wil er nu niet dat zijn of haar kind zich veilig door het verkeer kan bewegen? Hoewel! Het grootste probleem ligt in het feit dat er te weinig hulpouders te vinden zijn. De examens worden afgenomen door de groepen 7 en 8 van de basisschool. Zeker voor deze groep kinderen geldt dat ze waarschijnlijk meer gaan fietsen richting hun middelbare scholen’’, zegt Zuidema.
Tekst Marina van Huissteden-Kaspers
Wie kent het niet. Groepjes kinderen die keurig netjes achter elkaar fietsend langs een vooraf vastgestelde route in hun eigen woonomgeving hun verkeersexamen afleggen. In Utrecht deden er in 2023 maar liefst 3210 kinderen, van 86 deelnemende scholen uit 151 klassen uit de groepen 7 en 8 mee. Getallen die fors hoger liggen dan het landelijk gemiddelde. Zij leggen het Verkeersexamen af op twaalf verschillende examendagen. Er zijn acht verschillende routes uitgezet. Maar voordat het zover is, moet er wel het een en ander georganiseerd worden.
De voorbereidingen beginnen in maart met een theoretisch verkeersexamen, hierna volgt er een inspectie van de fiets en tot slot het praktijkexamen. Aan Zuidema en zijn team zal het dan ook niet liggen dat kinderen goed voorbereid in het steeds maar drukkere verkeer kunnen fietsen. De scholen werken graag mee, maar het probleem is dat het aantal hulpouders afneemt.
Onder toeziend oog van Nander Zuidema en verkeerswethouder Lot van Hooijdonk start een van de leerlingen van de St. Dominicusschool op de route Utrecht-West met haar examen.
Team Fiets heeft met voorafgaand aan het examen contact met alle basisscholen in Utrecht en verzameld de aanmeldingen. In voorbereiding op het praktisch verkeersexamen bekijkt SportUtrechtop welk vlak de school ondersteuning nodig heeft. Zo is het mogelijk om kosteloos langs te komen op de scholen met gastlessen en een behendigheidsparcours. Ook worden de scholen geattendeerd op programma’s van andere aanbieders waaronder Streetwise van de ANWB, de Verkeersmethode van VVN en Traffic Skills. Zo stappen de leerlingen zo goed mogelijk voorbereid op de fiets. In de weken voorafgaand aan het examen kan de uitgezette route, bijvoorbeeld met ouders, al worden geoefend.
‘’De fietscontrole wordt ook door ons georganiseerd. Kinderen die geen fiets hebben, verwijzen we door naar de Fietshub in Overvecht, waar men een fiets kan kopen voor € 30,-. Legitimatie met de U-pas is nodig zodat we zeker weten dat de fietsen goed terecht komen’’, aldus Zuidema.
Tijdens het examen wordt er getoetst op het rijgedrag en het goed toepassen van de verkeerskennis op een aantal belangrijke punten. Denk hierbij aan het ‘je hand uitsteken’. Hulpouders beoordelen deze vaardigheden aan de hand van een controlelijst.
‘’En hier zien we een probleem. Er hebben zich scholen teruggetrokken omdat ze geen hulpouders konden leveren. En ook geen alternatief in de vorm van een oudere broer of zus, of grootouders. Dat is niet alleen teleurstellend voor de leerlingen en de school. Ook de organisatie heeft hier last van, omdat er minder mensen langs de route staan om de leerlingen veilig te houden en te beoordelen. Maar het meest vervelende is dat we dus geen weet hebben van de fietsvaardigheden van betrokken kinderen en dus ook niet of ze er klaar voor zijn om na de zomervakantie veilig de weg op kunnen gaan. Wat we wel weten is dat het slagingspercentage in de wijken waar men geen hulpouders kan vinden ook lager is. En dat is natuurlijk net zo zorgelijk. ’’
Een oplossing voor dit probleem is nog niet gevonden. ‘’We gaan direct na de zomervakantie aan de slag met de scholen en hopen met elkaar een oplossing te bedenken.’’